eski roma harf sembolleri

Roma rakamları, Romalıların icat ettiği ve uzun zamanlar boyunca kullandıkları bir rakam sistemidir. Bu rakam sistemini ilk Romalılar icat ettiği için literatürde Roma Rakamları veya Romen Rakamları şeklinde yer almıştır. Roma Rakamları Latin alfabesindeki bazı harflerin değişik kombinasyonlarıyla yazılır.
Semboller
Roma Rakamları

Roma Rakamları’nın sembollerinin bir elin parmaklarına benzetilerek oluşturulduğu rivayet edilmektedir. 1, 2, 3 ve 4 rakamları Roma rakamıyla I, II, III ve IV şeklinde gösterilir. 5 rakamını göstermek içinde ele benzeyen V sembolü kullanılmış, 10 sayısını göstermek için iki tane V sembolünün ters uçlarından birleştirilmesiyle elde edilen X kullanılmıştır. Elle gösterilen rakamlar bu sembollere oldukça benzemektedirler. Roma Rakamları yedi temel sembolden oluşmaktadır. Tüm Roma rakamları bu semboller kullanılarak yazılır. Tek çizgi bir, V harfi beş, çarpı işareti on, L harfi elli, C harfi yüz, D harfi beşyüz ve M harfi bini ifade eder. Bu temel sembollerin yanında büyük sayıları yazmak için yardımcı semboller kullanılır. Bu yardımcı işaretler parantez işareti ve üst çizgidir. Sayıları 1000 ile çarpmak için bu işaretler kullanılır.

V veya (V) = 5.000
X ya da (X) = 10.000
L ya da (L) = 50.000
C ya da (C) = 100.000
D ya da (D) = 500.000
M ya da (M) = 1.000.000
Sayıların Yazılışı

Roma Rakamları’nın yazılışı bugünkü modern rakamların yazılışına göre daha karmaşıktır. Sayılar yazılırken aynı sembolden kaç tane yan yana yazılmışsa, o sembol yazıldığı kadar sayıyla çarpılır.

III = 3
XX = 20
CCC = 300
MM = 2000
CCC = 300000
MM = 2000000

Roma Rakamları yazılırken ana sembollerin sağ ve sol taraflarına daha küçük semboller getirilerek daha küçük ve daha büyük sayılar elde edilir. Sol tarafa gelen semboller sayıyı küçültür, sağ tarafa gelenler büyütür.

IV = 4
VI = 6
VII = 7
VIII = 8
IX = 9
DC = 600
LXX = 70000

Roma Rakamları ile sayılar yazılırken sayılar basamak değerlerine ayrılır. Daha değerler Roma rakamıyla yan yana yazılır ve toplanıyormuş gibi kabul edilir.

MMDCLXXIV = 2000 + 600 + 70 + 4 = 2674
Yazılış Kuralları

    * Roma rakamlarında sıfır (0) rakamı yoktur.
    * Bir harf en fazla üç kere yan yana gelebilir.
    * Sadece I, X, C, M harfleri yan yana iki veya üç kere yazılabilir.
    * Roma rakamı ile yazılabilen en uzun sayı “3888″ (MMMDCCCLXXXVIII) sayısıdır.

Kullanım Alanları

Roma Rakamları işlem yapmayı zorlaştırdığı için günümüzde pek fazla kullanılmamaktadır. Bunun için çeşitli yöntemler geliştirilse de bu yöntemler bazen yetersiz kalmaktadır. Yine de Roma Rakamları birçok yerde kullanılmaktadır.

    * Kitapların giriş sayfalarında kullanılır.
    * Bazı saat tasarımlarında kullanılır.
    * Aynı isimde olan padişah ve kralların isimlerinde: II. Ahmet, XVI. Louis
    * Yüzyıl adlarında: XIX. yüzyıl
    * Tarihi olaylarda: II. Viyana Kuşatması